یادداشت و مقاله

فصل تجارت - سرزعیم معتقد است: آنچه از آمار می‌آموزیم آن است که نرخ ارز آیینه مناسبی برای اقتصاد نیست و نباید آن را به‌عنوان شاخص معرف وضعیت اقتصاد قلمداد کرد؛ طبیعتاً نباید نسبت به افزایش آن بیش‌ازحد احساس نگرانی و نسبت به ثبات آن بیش‌ازحد احساس خوش‌بینی داشت.

فصل تجارت - دکتر تیمور رحمانی

فصل تجارت - مایکل گورگی رویترز در هفته‌ها و ماه‌های اخیر ناآرامی‌های جدید در برخی کشورهای عرب آفریقا از جمله سودان و الجزایر مشاهده شده و به نظر می‌رسد مردم به این نتیجه رسیده‌اند که خیزش عربی سال 2011 آنها را به اهدافشان نرسانده است. اما نیروهای مسلح در الجزایر و سودان که حاکمان دیرینه این کشورها را پس از تظاهرات‌های گسترده و خونین مردم از قدرت کنار گذاشته‌اند، در حال حرکت در مسیری هستند که طی یک دهه اخیر مورد خواست مردم نبوده است.

فصل تجارت - نیک پیتون والش سی ان ان تظاهرات‌های چند هفته اخیر در الجزایر و سودان و شجاعت مردم در بیان خواست خود بسیاری از ناظران را به یاد بهار عربی سال 2011 می‌اندازد اما «نسخه دوم بهار عربی» نسخه‌ای پر از باگ است که بسیاری از استفاده‌کنندگان آن مجبور خواهند شد آن را حذف کنند. درست شبیه زیمبابوه در سال 2017 این جنبش‌ها برای تغییر بدون خشونت شرایط به اهدافی رسید که چند دهه مخالفت نتوانست به آن دست یابد یعنی سرنگونی یک دیکتاتور فاسد و سرکوبگر.

فصل تجارت - اندرو انگلند فایننشال تایمز در الجزایر و سودان دومین بهار عربی شکل گرفته و تظاهرات‌های گسترده مردم نشان می‌دهد علل اصلی تنش‌های سال 2011 همچنان وجود دارند و حکومت‌های عربی نتوانستند به خواسته مردم عمل کنند. عمر البشیر قبل از آنکه از سوی ارتش خودش از قدرت کنار گذاشته شود، از هر ترفند در کتاب کار دیکتاتورها استفاده کرد تا در قدرت باقی بماند. طی چند ماه تظاهرات، رئیس‌جمهوری سودان حالت فوق‌العاده اعلام کرد، مقامات امنیتی را مسوول کنترل بخش‌های مختلف کشور کرد، وعده گفت‌وگوی ملی داد و از سربازان بهره برد تا تظاهرات‌کنندگان خواستار کناره‌گیری او از قدرت پس از 30 سال حکمرانی را هدف گلوله قرار دهند.

فصل تجارت - اسماعیل کوش کوش آتلانتیک اخیرا یک عکس در شبکه‌های اجتماعی بسیار مشاهده شده که در آن 6 رهبر عرب در یک نشست در سال 2010 کنار هم ایستاده‌اند. در این عکس روی هر شش نفر ضربدر قرمز خورده است. چهار نفر اول از چپ به راست در بهار عربی سال 2011 سرنگون شدند. زین‌العابدین بن‌علی از تونس، علی عبدالله صالح از یمن، معمر قذافی از لیبی و حسنی مبارک از مصر. دو نفر دیگر نیز که عبدالعزیز بوتفلیقه از الجزایر و عمر البشیر از سودان هستند که دیگر در مسند قدرت نیستند.

فصل تجارت - تظاهرات‌ بزرگ در سودان و الجزایر سبب تحولات سیاسی در این دو کشور شده و در هفته‌های اخیر شاهد کناره‌گیری بوتفلیقه، رئیس‌جمهوری الجزایر از قدرت و خلع عمر البشیر رئیس‌جمهوری سودان از سوی ارتش این کشور بوده ایم. درباره ناآرامی‌های جدید در کشورهای عرب آفریقا دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. عده‌ای از کارشناسان معتقدند این تظاهرات‌ها دنباله بهار عربی سال 2011 است.

فصل تجارت - احمد زیدآبادی

فصل تجارت - افزایش بودجه عمرانی و رونق بخش مسکن تا دوسال آینده شاخص های کلان اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد.

فصل تجارت - ما مرتب زمان را از دست می‌دهیم؛ نظام مدیریتی درک درستی از مشخصه‌های دموگرافیک ایران ندارد؛ کنشگران مرزی ظرفیتی برای بازسازی جامعه هستند. اینها بخشی از گفته‌های مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس درباره چرایی و چگونگی بازسازی جامعه ایرانی است. او به آینده جامعه ایران خوش‌بین است و برای جلوگیری از سناریو‌های منفی معتقد است نباید زمان را از دست داد. ادامه این گفت‌وگو را در زیر بخوانید.

فصل تجارت - باید اختیاراتی به استان‌ها داده شود که این اختیارات در قالب مصوبه‌ای قانونی باشد. سپس برنامه اصلاح اشتباهات منجر به سیل و مدیریت تعمیرات خسارت‌ها، کمک‌رسانی و... از استان خواسته شود.

فصل تجارت - رضا خسروی

فصل تجارت - محمد امیر کرامت /کارشناس بخش مسکن در بررسی و تحلیل روند بازار مسکن ابتدا باید به ویژگی ساختاری این بازار توجه کرد. بازار مسکن برخلاف بسیاری از بازارهای سرمایه‌ای، خاصیتی دوگانه دارد و همین موضوع مسیر حرکت این بازار را متفاوت می‌کند. به این معنا که مسکن از یکسو به دلیل آنکه سرپناه است یک کالای مصرفی به حساب می‌آید و از سوی دیگر کالایی بادوام است که استهلاک آن مدت‌ها طول می‌کشد. این خاصیت نیز جنبه سرمایه‌ای بازار مسکن را تقویت می‌کند. از یک جهت امکان دارد با افزایش نرخ ارز، ورود تقاضا به تاخیر بیفتد؛ یعنی تقاضا صبر کند تا بازار آرام شود، اما از جهت دیگر می‌تواند سیگنالی تسریع‌کننده باشد و تقاضای مصرفی که با فرض کاهش قیمت و چانه‌زنی دچار تعویق خودخواسته بود، سریع‌تر اقدام به خرید کند. در این حالت البته موضع فروشنده نیز تعیین‌کننده است. اگر فروشنده حاضر به معامله در سطوح فعلی باشد، امکان رونق خرید و فروش وجود دارد؛ اما اگر او هم مانند خریدار این سیگنال را دریافت کند، امکان دارد با تغییر سطح قیمت اسمی به حالت انتظار دامن زند.

فصل تجارت - مسعود سعادتمند/ کارشناس مسکن و ساختمان به یاد دارم اوایل سال 97، روزنامه «دنیای اقتصاد» از 40 فعال و صاحب‌نظر بازار مسکن درخصوص آینده بازار در سال 97 نظرسنجی کرده بود که 32 نفر نرخ تورم مسکن در این سال را کمتر از نرخ تورم عمومی کشور یا حداکثر به اندازه نرخ تورم عمومی (در آن نظرسنجی معادل 15 درصد) دانسته بودند و تنها 8 نفر پیش‌بینی افزایش بیش از نرخ تورم (تا سقف 25 درصد) را کرده بودند.

فصل تجارت - فخرالدین زاوه/ اقتصاددان برای اظهارنظر در مورد وضعیت بازار مسکن در سالی که در ابتدای آن قرار داریم، شایسته است مروری مختصر بر رفتار و وضعیت عمومی این بخش در دوره‌های پیشین داشته باشیم. بخش ساختمان و بازار مسکن در دهه‌های پیشین شاهد فراز و فرودهای بسیار شدیدی بود و جهش‌های قیمتی، رشد‌های چشمگیر ارزش افزوده و سرمایه‌گذاری‌های گسترده به دفعات در این بازار رخ داد. البته بازار مسکن به علت خصوصیات خاص خود، یکی از متلاطم‌ترین بخش‌ها در کلیه اقتصادها به‌شمار می‌رود، اما می‌توان ادعا کرد بخش مسکن در ایران در دهه‌های گذشته، بسیار متلاطم‌تر از اغلب اقتصادهای جهان است. هرچند اظهار نظر دقیق درخصوص علت اصلی این میزان از تلاطم نیازمند داده‌ها و پژوهش‌های باکیفیت است، اما می‌توان حدس زد سیاست پولی نامناسب و نفتی (رانتی) بودن اقتصاد ایران دو عامل اصلی تشدیدکننده رفتار پرنوسان این بخش مهم از اقتصاد ایران باشند.

فصل تجارت - بخش مسکن را می‌توان یکی از مهم‌ترین بخش‌های توسعه در هر جامعه دانست. در اهمیت بخش مسکن همین بس که بخش قابل‌توجهی از ثروت و درآمد ملی را به خود اختصاص داده است. این بخش با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی، اثرات گسترده‌ای در ارائه ویژگی‌ها و سیمای جامعه به مفهوم عام دارد. با عنایت به سهم‌بری بخش مسکن از اقتصاد خانوار و اقتصاد ملی و برای حفظ تعادل بازار، اتخاذ سیاست‌های مناسب در هر دو سوی عرضه و تقاضا و تدوین برنامه‌ای جامع در این بخش حائز اهمیت فراوان است. دستیابی به این مهم، مستلزم شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد و عوامل موثر بر آن است. در این میان شاید بتوان پرداختن به شاخص‌های بخش، برآورد صحیح تغییرات هر یک از شاخص‌ها و پیش‌بینی آن و شناخت صحیح وضعیت موجود بازار را کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در این بخش دانست.

فصل تجارت - علی‌رضا اکبری

فصل تجارت - ظهیری از معلمی به صنعت رسید.

فصل تجارت - کمال اطهاری طی یادداشتی پیشنهاد داد اینکه دولت برای بازسازی مناطق سیل زده از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کند یکی از راه‌های تأمین بودجه برای این کار است. اما راهکار بهتر این است که از بودجه‌های عمرانی که برای حوزه‌ها یا سرفصل‌های دیگری بوده می‌توان استفاده کرد.

فصل تجارت - به‌گفته نایب‌رئیس سازمان ملی کارآفرینی اگرچه محیط کسب‌وکار کشور حال خوبی ندارد، مهم‌ترین کار، ایجاد آرامش و اطمینان در فضای اقتصاد با سیاست درست و در عمل است. باید مبارزه واقعی با فساد و رانت‌جویی و اصلاح نظام بانکی و مالیاتی در اولویت قرار گیرد.

فصل تجارت - سلاح‌ورزی معتقد است: از هر زاویه‌ای که به اقتصاد ایران نگاه می‌کنیم، سال 1398 را سال شادی و خوشبختی نمی‌بینیم. سه رخداد وقوع سیل بزرگ و خانمان‌سوز، گام بلند دولت آمریکا در مسیر گسترده و ژرف کردن دشمنی با ایران و ادامه سیاست‌گذاری‌های ارزی و تجاری ناکارآمد سال سپری شده، اجازه نمی‌دهند ایام به کام باشد.

فصل تجارت - یکی از دلایل اصلی یا شاید اصلی‌ترین دلیل ترویج فساد و بی‌اخلاقی در جامعه امروز ما درجه بالای تمرکز و دخالت زیاد دولت در اقتصاد است. در نتیجه این دخالت‌ها و سیاستگذاری ناکارآمد، بنگاه‌های ما امروز به شدت آلوده شده‌اند و در نتیجه اخلاق از بازارهای ما رخت بربسته است.

فصل تجارت - نظریه پولی مدرن در محافل آکادمیک غربی و بدنه کارشناسی با اقبال مواجه نخواهد شد و احتمال اجرای آن در کشورهای پیشرفته چندان زیاد نیست. اما باید مراقب تاثیر مخرب این‌گونه نظریات در کشور خودمان باشیم که تبلیغ و ترویج آن، نتیجه‌ای مشابه ضرب‌المثل دادن تیغ به دست زنگی مست خواهد داشت.

فصل تجارت - فساد به شکل‌های متعدد در ایران ظاهر می‌شود؛ دستکاری قیمت، عدم نظارت صحیح و صدور مجوزها. علیرضا عبدالله‌زاده، فارغ‌التحصیل سیاست‌گذاری عمومی از دانشگاه هاروارد، می‌گوید اگر دولت با سیاست‌گذاری بد زمینه فساد را فراهم می‌کند، این مدیران میانی هستند که از چنین فرصت‌هایی بهره می‌گیرند.

فصل تجارت - دکتر موسی غنی نژاد

فصل تجارت - دکتر حسین سلاح‌ورزی/ نایب رئیس اتاق ایران هرگز هیچ ایرانی دلسوز به این آب و خاک و سرزمین از اینکه کسب‌وکار ایرانیان در هر دوره از روز و روزگار مزه و بوی اندوه و ابهام داشته باشد شاد و خرسند نخواهد بود. ایرانیان شاید بیش از شماری انبوه از شهروندان سایر سرزمین‌ها به میهن خویش مهر می‌ورزند و برای پیشرفت آن در مقایسه با دیگران آرزو دارند. اما اکنون در آستانه پایان نخستین‌ ماه از سال جدید که همراه با برپایی جشن‌های نوروز بود، این احساس شادی و شادمانی از اینکه کسب‌وکار ایران در مدار رونق باشد در میان شهروندان دیده نمی‌شود.

فصل تجارت - یلدا راهدار / نایب رئیس سازمان ملی کارآفرینی فضای کسب‌وکار همان‌گونه که از نامش پیداست، محیطی است که کسب‌وکارها در آن فعالیت دارند. ایجاد این فضا و انجام فعالیت‌های مختلف در آن کاملا به شرایط بخش عمومی و خصوصی بستگی دارد. هر چه تعامل میان این دو نهاد بیشتر و اهداف آنها همسو باشد طبیعتا فضای مناسبی برای فعالان کسب‌وکارها شکل خواهد گرفت که نهایتا منجر به شکوفایی اقتصادی خواهد شد. معکوس این قضیه هم وجود دارد که هر چه اتخاذ تصمیم‌ها و سیاست‌ها یک‌طرفه و کفه ترازو به نفع یکی سنگین‌تر باشد، توازن بر هم خورده و موانع افزایش می‌یابد.

فصل تجارت - محسن جلال‌پور/ رئیس سابق اتاق ایران سال سخت 97 هم پشت سر گذاشته شد؛ سالی که در کنار تمدید دوباره تحریم‌ها و صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه از سوی سیاست‌گذاران، بسیاری از شاخص‌های اقتصادی با افت و سقوط همراه شدند. فضای محیط کسب‌وکار یکی از بخش‌هایی بود که سال 97 را با افت و خیزهای بی‌شماری طی کرد و صاحبان کسب‌وکار را آزار داد و نسبت به آینده پریشان خاطر کرد.

فصل تجارت - محیط کسب‌وکار سال‌هاست از نابسامانی‌ها و ناپایداری‌های اقتصادی رنج می‌برد. شاهد این مدعا گزارش‌های ملی و بین‌المللی از پایش فضای کسب‌وکار است. براساس گزارش «Doing Business» بانک جهانی، رتبه کشور ما در مولفه‌های کسب‌وکار و همچنین رتبه کل کشور از بین 190 کشور مورد مطالعه در بیشتر سال‌ها بالاتر از 120 بوده و براساس ارزیابی‌ها در سال‌های اخیر نیز رتبه کشور در مدار صعودی قرار داشته است.

فصل تجارت - دکتر محمود سریع القلم