بزرگنمايي:
فصل تجارت - شیخ زکی یمانی، وزیر نفت سابق عربستان و چهره تحریم نفتی 1973 که غرب را به زانو درآورد، در سن 91 سالگی در لندن درگذشت.
یمانی به همراه سایر صادرکنندگان نفت عرب و ایران در سال 1973 مجموعه کاهش تولید نفت را هماهنگ کرده و عرضه به آمریکا و سایر کشورهای غربی را متوقف کردند. این تحریم که باعث به وجود آمدن بحران بین المللی در پی صعود قیمتهای نفت شد، واکنشی به حمایت واشنگتن از رژیم صهیونیستی در جنگ یوم کیپور علیه مصر و سوریه بود. این تحریم با تلاشهای موفقیت آمیز کشورهای نفتی برای گرفتن کنترل قدرت قیمت گذاری از شرکتهای نفتی بین المللی مصادف شد.
یمانی در طول 24 سال اداره امور نفتی بزرگترین تولیدکننده نفت جهان، در طول شوکهای نفتی دهه 1970 به یک چهره شناخته شده جهانی تبدیل شد. وی با وقوف بر این که قیمت بیش از حد بالا برای نفت باعث حذف آن به عنوان منبع اصلی سوخت جهان خواهد شد، تلاش کرد بین تمایل عربستان سعودی برای درآمد ثابت و فشار کشورهایی مانند لیبی و ونزوئلا برای بالا بردن قیمتها، تعادل ایجاد کند.
یمانی تجسم اوج گیری قدرت نفتی عرب بود. وی و سایر وزیران نفت در سال 1975 در یک نشست اوپک در وین توسط توسط ایلیچ رامیرز سانچز ملقب به کارلوس شغال گروگان گرفته شدند. یمانی در سال 2013 به شبکه تلویزیونی الجزیره گفت: من و کارلوس صحبت می کردیم و جوک می گفتیم. منظورم این است که وی با من بسیار مهربان بود اما به من گفت من را خواهد کشت.
یمانی و جمشید آموزگار، همتای ایرانی وی آخرین گروگانهایی بودند که در شهر الجزیره الجزایر آزاد شدند. پس از بازگشت به کشور، یمانی بر ملی شدن شرکتی نظارت کرد که به شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی تبدیل شد. شرکتهای نفتی آمریکایی از زمانی که استاندارد اویل کالیفرنیا نخستین امتیاز نفتی را در ماه مه سال 1933 امضا کرد، تولید نفت عربستان را اداره می کردند. دولت عربستان 25 درصد سهم شرکت آرامکو را در سال 1972 خرید و سهمش را سال بعد به 60 درصد افزایش داد و کنترل کامل آرامکوی سعودی را در سال 1980 به دست گرفت. سهام آرامکو اکنون در بازار بورس ریاض مبادله می شود و پس از اپل بزرگترین سرمایه بازار را در جهان دارد.
نقش وی در سال 1986 با برکناری ناگهانی اش در پی تلاش پرهزینه ای که برای تقویت قیمت نفت داشت و استراتژی ناموفقی که بر سیاست نفتی سعودی سایه انداخت، پایان گرفت. وی پس از برکناری از مقام وزارت، مرکز مطالعات انرژی مستقر در لندن را تاسیس کرد که از سال 1990 به مدت 25 ساله به خدمات تحلیل و مشاوره پرداخت.
بر اساس گزارش رویترز، روزنامه سعودی عکاظ نوشت: یمانی در شهر مکه دفن خواهد شد.
انتهای پیام
