بزرگنمايي:

فصل تجارت - دنیای‌اقتصاد : مرکز آمار ایران در گزارشی جزئیات مربوط به متغیرهای جریان بازار کار را تشریح کرد. بر این اساس جمعیت بیکاران کشور در تابستان سال 99، با گذشت یکسال کاهش قابل توجهی معادل 2/ 37 درصد پیدا کرده که حاکی از عبور بازار کار از رکود کرونایی، به دنبال بهبود نسبی اوضاع در نیمه اول امسال است. این گزارش جابه‌جایی‌های میان شاغلین فعالیت‌های اقتصادی عمده را نیز مورد بررسی قرار داده است.

مرکز آمار ایران در گزارشی، تغییرات و جابه‌‌‌جایی‌‌‌های نیروی کار در بخش‌‌‌های مختلف اقتصاد کشور را در بازه زمانی تابستان 99 تا تابستان 1400 منتشر کرد. بر اساس این گزارش در دوره مذکور، 6/ 85‌درصد از شاغلان همچنان شاغل باقی ماندند و علاوه بر بیکار شدن 3‌درصد از این گروه، ‌‌‌ 4/ 11‌درصد از آنها نیز به جمعیت غیرفعال پیوستند.
نکته قابل‌توجه این گزارش آمار مربوط به تغییرات بیکاران است. از جمعیت بیکاران در تابستان 99، 2/ 37‌درصد تا تابستان سال‌جاری به جمعیت شاغلان پیوستند. از طرفی 6/ 24‌درصد بیکاران تابستان 99 در تابستان 1400 از بازار کار خارج شده و به جمعیت غیرفعال ملحق شده‌‌‌اند. علت کاهش چشمگیر جمعیت بیکار کشور در دوره مذکور، کاهش اثر رکود اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا و عادی‌‌‌سازی وضعیت اقتصاد کشور است. همین امر باعث شده تنها 2/ 38‌درصد از بیکاران در تابستان 99، در سال بعد همچنان بیکار بمانند. در مردان تغییر وضع فعالیت از بیکار به شاغل با مقدار 1/ 48‌درصد و در زنان تغییر وضع فعالیت از بیکار به غیرفعال با مقدار 7/ 47 بیشترین‌درصد تغییرات در وضع فعالیت است. بخشی از این گزارش با بررسی اشتغال در سه عمده فعالیت اقتصادی شامل کشاورزی، صنعت و خدمات، تغییر و تحولات میان این بخش‌‌‌ها را مورد بررسی قرار داد.
جریان نیروی کار به روایت آمار
امروزه اغلب کشورها شاخص‌‌‌های عمده بیکاری در مقاطع زمانی را محاسبه و اعلام می‌کنند. اما جابه‌‌‌جایی‌‌‌های بازار کار که ممکن است در داخل این مقاطع زمانی رخ دهد، در این شاخص‌‌‌ها بیان نمی‌شود. به منظور آگاهی از جابه‌‌‌جایی‌‌‌های داخل مقاطع، آمارهای جریان محاسبه می‌شود. داده‌‌‌های جریان، تمام تغییراتی که ممکن است داده‌‌‌های مقطع نشان ندهند را پوشش می‌دهد. چند سالی است دسترسی به آمارهای جریان نیروی کار و امکان تحلیل این آمارها، احتمال‌‌‌های انتقال، تغییر اشتغال، شغل‌‌‌های ایجاد شده و شغل‌‌‌های از بین رفته فراهم شده است. این موضوع برای سیاستگذاران اقتصادی و ناظران اجرای این سیاست‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. طی یک دوره در نظر گرفته شده، اندازه و ویژگی‌های جمعیتی افرادی که اشتغال خود را از دست داده‌‌‌اند، اندازه و ویژگی‌‌‌های جمعیتی افرادی که کار پیدا کرده‌اند و اندازه و ویژگی‌‌‌های جمعیتی افرادی که وضعیت نیروی کار آنها طی زمان در نظر گرفته شده، تغییر کرده است، مهم و قابل بررسی است. گزارش اخیر مرکز آمار ایران، متغیرهای جریان مربوط به بازار کار در دوره یک ساله تابستان 99 تا تابستان 1400 را مورد بررسی قرار داده است و آن را بر اساس فعالیت‌های عمده اقتصادی و جنسیت افراد تقسیم‌بندی کرده است. این گزارش با عنوان آمارهای جریان نیروی کار از تابستان ١٣٩٩ به تابستان ١٤٠٠ توسط ایمان محمودی کوهستانی کارشناس دفتر جمعیت نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران، تهیه شده است.
کاهش اثر کرونا بر بازار کار
آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد در بازه زمانی تابستان سال گذشته تا تابستان امسال، جمعیت بیکاران کشور شاهد کاهش قابل‌توجهی بوده است. بر این اساس از تمام افراد بیکار در تابستان سال 99، تنها 2/ 38‌درصد در تابستان 1400 بیکار باقی مانده بودند. در عوض از جمعیت بیکار در تابستان سال 99، 2/ 37‌درصد به شاغل تغییر وضعیت داده‌اند. در ضمن از جمعیت بیکار در تابستان 99، 6/ 24‌درصد از بازار کار خارج شده و به جمعیت غیرفعال کشور پیوسته‌اند. این کاهش قابل‌توجه در جمعیت بیکاران کشور حاکی از آن است که رکود ایجاد شده در بازار کار بر اثر رکود ناشی از شیوع ویروس کرونا کاهش قابل‌توجهی را تجربه کرده است. در ادامه این آمارها نشان می‌دهد که از کل جمعیت شاغل در تابستان 99، 6/ 85‌درصد بدون تغییر شاغل باقی ماندند. همچنین از کل شاغلان تابستان 99، 3‌درصد در تابستان 1400 بیکار شده بودند و 4/ 11‌درصد از کل شاغلان در تابستان سال گذشته از بازار کار خارج شدند. در میان جمعیت غیرفعال کشور در سال 99، 5/ 91‌درصد یک سال بعد همچنان غیرفعال باقی ماندند؛ 1/ 2 درصد از کل جمعیت غیرفعال در تابستان سال گذشته به جمعیت بیکار و 4/ 6‌درصد از آنها به جمعیت شاغلان اضافه شدند.
تفکیک جنسیتی تغییرات بازار کار
آمار‌های منتشر شده از متغیرهای جریان بازار کار کشور، این داده‌ها را بر اساس جنسیت تقسیم‌بندی کرده‌‌‌اند. بر این اساس از مردان شاغل در تابستان سال گذشته، پس از گذشت یک سال 9/ 89‌درصد همچنان شاغل باقی مانده‌‌‌اند، 2/ 3‌درصد به بیکاران پیوسته‌‌‌اند و 9/ 6‌درصد آنها از بازار کار خارج شده‌‌‌اند. از میان مردان بیکار در تابستان سال99، بیش از 48‌درصد پس از گذشت یک سال صاحب شغل شدند. با این وجود همچنان 4/ 37‌درصد آنها همچنان پس از گذشت یکسال بیکارند و نزدیک به 15‌درصد از بازار کار خارج شده‌‌‌اند. مردان غیرفعال نیز ثبات قابل‌توجهی داشتند؛ 6/ 81‌درصد از مردان غیرفعال در تابستان سال گذشته در تابستان سال‌جاری همچنان غیرفعالند. از این جمعیت، 9/ 13‌درصد به شاغلان و 4/ 4‌درصد به بیکاران افزوده شده‌‌‌اند. اما آمارهای مربوط به زنان حاکی از خروج قابل‌توجه این گروه از بازار کار کشور دارد. بر این اساس از کل زنان شاغل در تابستان 99 تنها 5/ 62‌درصد همچنان شاغل باقی مانده‌اند. در عوض در این مدت 3/ 2‌درصد از این جمعیت به بیکاران پیوسته و 2/ 35‌درصد دیگر از بازار کار خارج شده‌‌‌اند. از طرفی آمارها نشان می‌دهد از کل جمعیت زنان بیکار کشور در تابستان سال گذشته، 1/ 12‌درصد تا سال بعد صاحب شغل شدند؛ 2/ 40‌درصد ایشان همچنان بیکار ماندند و در نهایت 7/ 47‌درصد از آنها از بازار کار خارج شدند. جمعیت غیرفعال زنان یکی از باثبات‌ترین گروه‌های جمعیتی بازار کار کشور بود، به طوری که در بازه زمانی موردبررسی این گزارش، نزدیک به 95 درصد از آنها بدون هیچ تغییری همچنان غیرفعال باقی مانده‌اند. از این جمعیت 3/ 1‌درصد به بیکاران و 8/ 3‌درصد به شاغلان افزوده شدند.
جابه‌‌‌جایی‌‌‌ها میان فعالیت‌های اقتصادی
این گزارش مرکز آمار به بررسی جابه‌‌‌جایی نیروی کار شاغل میان فعالیت‌های اقتصادی مختلف نیز پرداخته است. بر این اساس 6/ 87‌درصد شاغلان بخش کشاورزی در تابستان سال 99، در سال‌جاری همچنان به کشاورزی مشغولند. از مابقی این جمعیت 5/ 7‌درصد جذب صنعت شدند و 5‌درصد به بخش خدمات پیوستند. دومین فعالیت عمده اقتصادی مورد بررسی این گزارش، بخش صنعت است. 85‌درصد شاغلان بخش صنعت در طول دوره مذکور در همین فعالیت باقی ماندند. از طرفی 2/ 11‌درصد آنها به بخش خدمات پیوستند و 8/ 3‌درصد به بخش کشاورزی منتقل شدند. در نهایت بخش خدمات که بزرگ‌ترین بخش اقتصادی کشور به شمار می‌رود مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات این گزارش، 9/ 89‌درصد از شاغلان بخش خدمات در تابستان سال 99، با گذشت یک سال و در تابستان سال 1400 همچنان در بخش خدمات مشغول به کار باقی ماندند. از طرفی 5/ 8‌درصد از شاغلان این بخش به بخش صنعت پیوستند و کمتر از 2‌درصد آنها جذب بخش کشاورزی شدند. با بررسی کلی‌‌‌تر این آمارها، ‌‌‌ بیشترین جدایی شاغلان از فعالیت‌های عمده اقتصادی متعلق به بخش صنعت است.